zondag 24 juli 2016

Dikke 10+

Vanochtend was ik bijtijds wakker. Buiten was het fijn fietsweer, bewolkt maar droog, windstil en nog niet te warm. Sinds lange tijd kreeg ik weer eens zin om een flink stuk lekker hard te gaan rijden. Na alle ritjes in de Alleweder had ik ook echt weer zin in rijden met de Quest.

Ik fietste van Houten via Schalkwijk over de Lekdijk naar de pont van Amerongen. Via de zuidelijke Rijndijk reed ik naar de brug van Rhenen. In Rhenen bracht ik een kort bezoekje aan mijn ouders waarna ik de Heuvelrug over ging naar Elst en Amerongen. Via de Amerongseberg, de Kaapse Bossen en Doorn reed ik terug.

Wat ging het lekker! Wat is een Quest toch een heerlijk snelle, stille en comfortabele fiets ten opzichte van de oude charmante Alleweder. Het snelheidsverschil tussen beide fietsen is bij stevig doortrappen meer dan 10 km/h. Op het heerlijk snelle stuk van de Langbroekerweg, waar de asfalt-elfjes telkens 'sneller, sneller' in mijn oor fluisteren en ik eerder deze week met de (beladen) Alleweder een sprint had gemaakt tot 43 km/h, reed ik nu in een sprint 60 km/h.
Ik begrijp nog steeds niet goed wat het snelheidsverschil tussen beide fietsen zo groot maakt.

Het ging dus heerlijk snel. Op de dijk waren veel racefietsers en dat werkt voor mij als een rode lap op een stier. Doorgaans reed ik ze met 43 à 46 km/h voorbij. Omhoog bij de sluizen in het Amsterdam-Rijnkanaal nabij Wijk bij Duurstede (Romeinenbaan) probeer ik sowieso altijd flink hard te trappen. Dit keer had ik mazzel: er reed een peloton racefietsers voor me. Vlak voor het hoogste punt haalde ik ze in met een respectabele 48 km/h. Een nieuw persoonlijk record!
Het inhalen van racefietsers werkt stimulerend maar omhoog is het pas echt leuk! Op de Amerongseberg waren ook de nodige racefietsers. Ik reed ze allemaal omhoog voorbij. Ééntje probeerde me nog te volgen nadat ik 'm met 25 km/h voorbij was gegaan maar het werd toen snel minder stijl zodat hij kansloos was.

Als ik zo aan het racen ben merk ik wel dat ik minder voorzichtig ga fietsen. Ik stoor me dan bijvoorbeeld aan een auto die me inhaalt om bijna direct daarna te moeten remmen (vaak voor breed naast elkaar fietsenden bejaarden met elektrische fietsen) zodat ik ook moet remmen. Ik heb een hekel aan remmen... Dat stimuleert me dan om vervolgens te proberen om die auto zo goed mogelijk te volgen (doorgaans op een 60 km/h-weg). Soms rijd ik daarbij harder dan achteraf verstandig.

Om geen verkeerd beeld te wekken: nadat ik een stukje echt hard gegaan ben fiets ik doorgaans ook wel weer stukjes wat rustiger, bijvoorbeeld zo'n 36 km/h. Als ik dat doe krijg ik snel weer zin om 40+ te gaan rijden of nog harder. Deze afwisseling levert denk ik een goede training voor het ontwikkelen van snelheid en is bovendien ook erg leuk.

zaterdag 23 juli 2016

Oefenvakantie en meer fietsonderhoud

Afgelopen donderdag en vrijdag zijn Joep en ik op een korte fietsvakantie gegaan. We fietsten van Houten naar Harskamp om eens te proberen hoe het is om samen met Quest (Joep) en Alleweder (ik) op vakantie te gaan. Wel, dat ging goed! Vooral in de Alleweder kan je veel bagage in kwijt. In de Alleweder vervoerden we tent (achter het zitje), twee slaapmatten en één slaapzak (in de staart), wat eetspullen en wat kleding (naast de zitting). Resterende zaken konden in de Quest.


Quest, Alleweder en tent

Het fietsen ging ook uitstekend. We reden doorgaans zo'n 32 a 34 km/h met op het einde van de terugrit wat uitschieters in de 40 (jawel, ik kon op goed asfalt met alle bagage in de Alleweder een stukje 43 rijden).

De Alleweder slaagde voor generale repetitie maar toch was ik niet helemaal tevreden. Vooral de vering van het rechter wiel was naar mijn zin veel te slap. Het nadeel van slappe vering is vooral dat het inveren een versterkende werking heeft op het stuurgedrag. Fijn strak een bocht maken is zo lastig.

Weer thuis ging ik meteen aan de slag. Ik maakte de rechter veerpoot los en belde met Velomobiel.nl. Ik kon gelukkig meteen langskomen, veerpoot mee in de auto. Behalve dat de veerpoot geen enkele demping meer had (wat Theo corrigeerde met een stukje tape onder het wrijvingsrubbertje) was er verder niets mis mee. De blauwe veer werd vervangen door een rode en een blauwe veer (zoals de Quest standaard afgeleverd wordt). Ik nam ook nog wat onderdelen mee om zelf ook de andere veerpoot onder handen te kunnen nemen.


Veerpoot

Met de stuggere veerpoot op de Alleweder geplaatst bleek nu zoals verwacht juist de linker veerpoot slapper. Die schroefde ik er dus snel uit om 'm dezelfde behandeling te geven zoals ik Theo had zien doen.
Echter, de kunststof dop op de veerpot zat zo enorm strak dat ik 'm er niet af kreeg. Ik schroefde de zuiger met een bout vast aan een plank waar ik eerst een gat in geboord had. Die plank met hangende veerpoot hing ik tussen twee houten tuinstoelen. Met een flinke hamer en een stukje hout ga ik flinke tikken op de onderste dwarse constructie op de veerpoot. Zonder resultaat, of helaas met ongewenst resultaat. Onder het geweld van de hamer was dat deel waar de kogels op gemonteerd worden krom gaan staan. Ahum... Met de zelfde hamer en een stuk hout tikte ik het geheel weer min of meer recht. Ik vermoed dat dit niet of nauwelijks impact heeft op de verdere wielophanging en uitlijning. Een onderdeel om in de gaten te houden en eventueel te vervangen.
Ondertussen was opgeven geen optie meer, die veerpoot moest open. Zoals ik Theo ook had zien doen tikte in nu met de hamer met een stukje hout er tussen op de as. Dat werkte gelukkig wel, de dop kwam los.

Ondank het verschil tussen beide veerpoten bleek ook hier een blauwe veer in te zitten. Vervangen van de veer is verder zeer eenvoudig. Wat meer werk zat er in het goed uitkienen van de beste hoeveelheid tape voor onder het wrijvingsrubber.
Voor ik de kunststof dop terugplaatste bewerkt ik 'm met wat schuurpapier om het verwijderen een volgende keer makkelijker te maken.

Toen de beide poten weer op de fiets gemonteerd waren besloot ik toch nog aandacht te besteden aan de wielbout. Het verwijderen van een 'extra' ringetje had de zijdelingse speling van het wiel op de as doen verdwijnen. Helaas liep het wiel zo wel minder soepel. Dat duidt er op dat er te veel zijdelings druk op de lagers zou staan. Theo had me die middag al gesuggereerd dat bij deze constructie het ideaal zou zijn om wel zo'n extra ringtje te plaatsen maar dan ééntje die net wat dunner is. Een flinke zoektocht in mijn de bak met boutje en moertjes leverde uiteindelijk twee net wat dunnere ringetjes. Het wiel van de Alleweder draait nu lichter maar wel spelingsvrij.

donderdag 21 juli 2016

Onderhoud Alleweder

Hoewel de Alleweder die ik recent kocht ogenschijnlijk in bijna perfecte staat verkeerde, heb ik toch nog de nodige tijd in onderhoud moeten stoppen. Hoewel dat vooraf niet mijn bedoeling was heeft het wel het voordeel dat ik me de fiets zo meer eigen gemaakt heb. Zoals ik elders las "You don't own it until you have fixed it".

Pech

Direct na aanschaf van de fiets heb ik twee keer met het ding moeten wandelen. Tijdens het eerste ritje trapte ik de ketting - die pas twee jaar oud zou zijn - kapot toen ik probeerde de maximumsnelheid van de fiets te vinden. Mogelijk had die ketting langere tijd blootgesteld gestaan aan vocht en daar onder geleden? Enfin, drie stuks ketting besteld en drie dagen later kon er weer gefietst worden.


Alleweder op de bok

Eén van de eerstvolgende korte ritjes ging het weer mis. Ik haalde mijn jongste zoontje af van school. Toen ik de fiets bij school parkeerde zag ik dat een deel binnenband door een gat in de Kojak naar buiten kwam. Helaas was ik te weinig nadenkend. In plaats van de druk er af te halen hoopte ik er nog wel mee thuis te kunnen komen. Dat was ijdele hoop. Terwijl ik op zoonlief stond te wachten hoorde ik een luid PSSSSsssssstttttt. Weer lopend naar huis dus.
Thuis verving ik de Kojaks door twee Durano Plus banden die ooit nog door Marcel Beekmans op de Quest gebruikt zijn.

Onderhoud

De Alleweder was voorzien van een F-Lite als achterband. Een mooie band maar mijns inziens niet zo geschikt als achterband. Achter heb ik liever meer profiel en omdat de achtervork niet enkelzijdig is ook graag meer lekbestendigheid. De F-Lite verving ik dus door een Marathon plus, een band die volgens de berichten niet lek te krijgen is maar nog wel redelijk licht loopt.


Dubbelzijdige vork bemoeilijkt bandenwissel

Omdat de snelheid van de fiets me in verhouding tot de Quest tegenviel ben ik de wielophanging voor gaan bestuderen. Eén stuurstang was voorzien van een constructie bedoeld om de sporing makkelijker aan te kunnen passen. Het viel me op dat de stuurstang hierdoor speling kreeg. Ik had het geheel aan kunnen draaien maar ik verkies hier degelijkheid. De fiets is dus nu weer voorzien van een draadeinde uit één stuk als stuurstang.

Werkende aan de voorwiellophanging werd duidelijk dat beide wielen een zijdelingse speling van ongeveer 1 mm hadden. Ik vroeg me af of de bout waarmee de wielen bevestigd zaten niet wat los was gekomen. Toen ik het eerste wiel los maakte viel me op dat er op het boutje twee ringetjes zaten: één dikke en brede met een diameter als van het binnenste deel van de lager en één dunner ringetje met een diameter als van de as. Hierdoor draaide de bout vast tegen de as en niet tegen het binnenste deel van de lager. Ik verwijderde bij beide wielen het kleine ringetje - en checkte voor de zekerheid bij Velomobiel.nl of dat inderdaad ook zo zou moeten - en weg was de speling.


Eén ringetje te veel op de as veroorzaakte speling


Een ringetje te veel

Vooral op de bok geplaatst voor onderhoud kwam er bij het sturen een geluid uit de fiets als van een walvis in barensnood. Best lastig om de achterhalen wat zo'n geluid veroorzaakt. Uiteindelijk concludeerde ik dat het veroorzaakt moest worden door een te kogelhuis van de middelste stang van de wielophanging. Moertje een halve slag losser en voilá, geen walvis meer te horen.
Het nogal schokkerige stuurgedrag bleek daarmee ook verholpen.


Middelste kogelhuis bleek te strak

Nu klaar voor een mini-testfietsvakantie!

woensdag 20 juli 2016

Opgelicht?

Ter voorbereiding van de fietsvakantie maakten Joep en ik gisteren een tochtje in Alleweder en Quest. Omdat ik een betere fietsconditie heb dan Joep en de Quest sneller is dan de Alleweder mocht Joep de Quest proberen. Dat leek ons eerlijker. Door eenvoudigweg wat extra laagjes rubbermat in het zitje van de Quest te leggen paste Joep er netjes in. Het is bijzonder handig dat zijn benen even lang zijn als de mijne, er hoeft om van fiets te wisselen dus niets aan de trapas-afstand veranderd te worden.

We fietsten via het pontveer van Culemborg (nu had ik gelukkig wel mijn geld bij me voor de overtocht) over de zuidelijke Lekdijk richting het veer van Wijk bij Duurstede. Dit was de eerste wat grotere tocht die ik met Alleweder maakte & voor Joep de eerste echte rit in de Quest. Met de nodige moeite lukte het mij om de Alleweder op 37 a 38 km/h te krijgen. Onderwijl was Joep in de Quest flink aan het grijnzen: de snelheid kostte hem weinig moeite. Dat de Quest zo veel sneller zou zijn dan de Alleweder had hij niet verwacht.

Interessant waar dat verschil aan zou kunnen liggen. Op zo'n zomerse dag zonder zeiltje vangt een Alleweder in ieder geval flink wat wind, meer dan een open Quest met windschermpje. De versnellingsnaaf (Shimano Alfine) in de Alleweder helpt ook niet mee om hard te rijden. Een inspectie thuis liet bovenden zien dat een stuurstang van de Alleweder - voorzien van een constructie om eenvoudiger de sporing in te kunnen stellen - wat speling kende. Die stang heb ik ondertussen vervangen & door aan beide voorwielen aluminium profielen te monteren de sporing ingesteld. Meer hierover later.

Terug naar de titel van dit bericht. Ik kom regelmatig op de pont van Wijk bij Duurstede. Zoals gewoonlijk kwam de veerman pas op het allerlaatste moment om de vergoeding voor de overtocht op te halen. Hoewel Joep en ik vooraan het fietsgedeelte stonden kwam hij pas aangelopen terwijl de pont de overzijde al bereikt had. Om niet onnodig te vertragen wees ik de veerman richting Joep omdat hij het geld in de fiets had. Joep had zich al wat rusteloos afgevraagd waar de veerman bleef. Terwijl Joep de transactie afhandelde gingen de slagbomen omhoog. Ik wil wegrijden maar zie achter me Joep, de veerman was door naar de fietsers die achter hem stonden, vertwijfeld kijken. Ik maande hem op te schieten en plaats te maken voor de wachtenden. "Papa, ik heb een euro te weinig teruggekregen!". In zo'n situatie is mijn eerste reactie niet om moeilijk te doen over een euro. "Laat maar, ga maar weer fietsen", riep ik hem dus toe.

Weer op land bleek Joep ontdaan over het verlies van de euro. Hij meende dat de veerman doelbewust een euro te weinig teruggeven had. Ik sluit het niet uit. Juist door mensen pas te laten betalen als de slagbomen al open gaan en je als het ware de ongeduldige mensen achter je al hoort klagen is een ideaal moment om mensen niet te nauw te laten kijken naar het wisselgeld of juist te laten denken "Laat maar". Hoewel het maar om één euro gaat kan dit herhaald op een dag een flink bedrag opleveren. Voor Joep is het zelfs een enorm bedrag, naast zijn mobiele abonnement resteert hem nog maar 10 euro zakgeld per maand (uiteraard kwam deze euro wel uit mijn portemonnée).

Ik zou de volgende keer de veerman er op aan kunnen spreken maar ben wat bang dat dit in de toekomst een aangename overtocht in de weg kan zitten. Met een blauwe banaan kom je ook niet echt anoniem aan de overzijde.

maandag 18 juli 2016

Romeins fietsen

Behalve van fietsen hou ik ook van geschiedenis. Ik vind het vooral fascinerend dat, hoewel het niet direct opvalt, er in Nederland toch nog veel sporen zijn uit de Romeinse tijd. Vandaag fietste ik door het land van de Bataven, dat wil zeggen de Betuwe en ook een deel van het land ten zuiden van de Waal (destijds: Vahalis). De Bataven zagen zichzelf niet als een overwonnen volk maar als een bondgenoot van de Romeinen. De Bataven hoefden dan ook geen belasting te betalen aan Rome maar wel werden ze geacht soldaten te leveren voor de Romeinse legioenen.


Door het land van de Bataven

Vlak bij mijn woning in Houten zijn de resten te vinden van Fectio, het grootste castellum in Nederland buiten Nijmegen. Dit castellum, dat vanaf begin van onze jaartelling tot ongeveer het jaar 275 in gebruik was, bood plaats aan zo'n 1100 soldaten. Fectio was strategisch gelegen, langs de (Oude) Rijn die dienst deed als Romeinse grens -de Limes- en bij de afsplitsing van de Vecht.


Fectio in de laatste bouwfase

Houten zelf moet in de Romeins tijd ook significant geweest zijn. Zo werden in in de jaren '50 naast de kerktoren midden in het het centrum resten gevonden van een stenen villa of misschien een herberg. De plattegrond van dit gebouw is zichtbaar gemaakt met straatstenen.

Ik fietste via het aan de Linge gelegen Tricht , welke naam waarschijnlijk net als die van Utrecht afkomstig is van het Latijnse Traiectium, oversteekplaats, naar Zaltbommel. Vanaf Zaltbommel oostwaarts fiets je door één van de mooiste stukjes van het Nederlandse rivierengebied. De Waal is indrukwekkend breed en de uiterwaarden zijn hier zeer afwisselend.


Één van de mooiste stukjes rivierengebied

Langs de dijk bij Rossum, destijds mogelijk Grinnes of Grinnibus geheten, heeft mogelijk een Romeins fort gelegen. Toen ik langs de locatie reed waar dit fort vermoed wordt viel me op dat aldaar er een contour van verdroogd gras zichtbaar was, ruwweg met de vorm en het formaat van een standaard castellum voor 550 man.


Zichtbare contouren van Grinnes?

Bij Rossum liggen de Heerewaarden, een smalle strook land tussen Waal en Maas. Nu stromen de rivieren meestal netjes tussen de dijken maar in de Romeinse tijd waren die er niet. Het moet daar dus zeer moerassig geweest zijn. Mogelijk heeft Caesar daar ooit listig gebruik van gemaakt. Twee Germaanse volkeren, de Usipetes & Tencteri werden hier door zijn troepen in het nauw gedreven. Wie niet verdronk werd afgemaakt of gevangen gemaakt en als slaaf verkocht. Er is hier vlakbij in de Lithse Ham ook een restant gevonden van een Romeinse tempel die een enorme omvang gehad moet hebben.


Restant tempel uit Lithse Ham

Ik fietste verder via Wamel (mogelijk als 'Ad Duodecimum' vermeld op een Romeinse kaart) langs Druten. Druten is interessant vanwege een Romeinse villa, maar vooral ook vanwege de 27 meter lange Romeinse 'rijnaak' die hier in 1973 gevonden is.


Romeinse Rijnaak uit Druten

Bij Ewijk moet een zeer luxe villa gelegen hebben. De resten marmer die ter plekke gevonden zijn waren deels afkomstig uit de keizerlijk groeve in Sparta. Voor mij vormde Ewijk nu vooral de plek om de Waal weer over te steken. De brug bij Ewijk heet overigens de Tacitusbrug, vernoemd naar de Romeinse geschiedschrijver die schreef over de Bataafse opstand (69-70 nChr.) Ik koos nu voor een route langs de noordzijde van de Waal.


Impressie Villa Ewijk

Een uiterst grappige vondst net voor Dodewaard: een hondenketting uit de tweede eeuw, compleet met hondenschedel. Wat verderop is de Romeinse oudheid echt goed zichtbaar. In de tufstenen muur van de aan de dijk gelegen hervormde kerk van Dodewaard is goed zichtbaar een Romeinse grafsteen met een 'Dodenmaal' ingemetseld. Destijds zag men er waarschijnlijk vooral een verwijzing in naar het Laatste Avondmaal van Jezus.
De grafsteen verbeeldt feitelijk de Bataaf Gummatus die diende in de Afrikaanse Ruiterafdeling van het Romeinse leger.


Ingemetselde Romeinse grafsteen

Via Wijk bij Duurstede, waar in de Romeinse tijd zeer waarschijnlijk ook een militaire versterking lag, fietste ik over de Lekdijk weer terug naar Houten. Zoals beschreven een tocht van ongeveer 125 kilometer. Helaas bleek in de vroege ochtend op de pont bij Culemborg dat ik tas met geld, telefoon, gereedschap e.d. thuis had laten staan dus al met al werden het zo 165 warme kilometers.

woensdag 6 juli 2016

Een uiterst genoeglijk ritje

Hedenochtend een uiterst genoeglijk ritje gemaakt met zoonlief en daarbij een bezoek gebracht aan zijn grootouders woonachtig in het heuvelrijke Rhenen. De weg voerde ons langs het romantische Beverweerd, het majestueuze Sterkenburg, langs rustieke landerijen gelegen aan de Gooyersdijk, het bosrijke Broekhuizen en als climax "een kutklim" -aldus zoonlief vanuit zijn zonlicht weerschijnende Alleweder- over de Utrechtse Heuvelrug, de N416 volgend. Tijdens de afdaling, die met een meer dan gerieflijke snelheid verliep, waaide zijn hoofddeksel af.

Eenmaal te Rhenen werden wij met koffie en koek ontvangen. Hierdoor aangesterkt konden we met frisse moed aan de terugreis beginnen. In verband met wegwerkzaamheden te Leersum verkozen we ditmaal langs de Amerongse Wetering en het pittoreske Overlangbroek te fietsen.

Enfin, hieronder volgt een beknopt fotografisch en cinematografisch verslag.







zondag 3 juli 2016

Racetuning Alleweder

Zo'n klassieke Alleweder biedt allerlei voordelen boven een moderne velomobiel maar snelheid staat zeker niet in het rijtje.

In de hoop dat het de fiets iets aerodynamischer en dus sneller maakt heb ik de dikke en zware rubberstrip rond de kunststof neus verwijderd. De neus heb ik daarna teruggeplaats zonder rubber.

neus alleweder met tochtstrip en tape
Tussen de neus en de aluminium body duwde ik met een spatel wat tochtstrip. De afwerking deed ik verder met wat tape.
neus alleweder

Of het merkbaar sneller is? Geen idee, maar het is in ieder geval lichter en ziet er mijns inziens minder knullig uit dan het dikke stuk rubberstrip (hoewel ik de tape wellicht nog een keer wat netter ga proberen aan te brengen).