Pech of geluk?

Afgelopen 5 maanden heb ik met de Quest een dikke 3000 km afgelegd voor woonwerk-verkeer. In die periode heb ik 4x bandenpech gehad: 1x remde ik het rubber van een voorband kapot, een Continental Contact Urban, en 3x had ik een lek. Dat derde lek ontdekte ik vanochtend: de achterband bleek toen ik wilde vertrekken plat te staan. Mogelijk is dit hooguit de 3e keer is dat ik achter een lek heb met een velomobiel. Ik kan me zelfs niet herinneren met deze Quest achter ooit een lek gehad te hebben. Ik reed er eerst in met de Schwalbe Allmotion (2x zo'n 10.000 km) en nu met de Schwalbe Supreme 42-559.

Van mijn vorige Quest (de gele 284) herinner ik me een traag lek in de Schwalbe Kojak achter, tijdens de oliebollentocht. En heb ik ooit een lek achter gehad in mijn Verhees Alleweder? Ik meen van niet, maar erg lang geleden is dat wel.
Ik denk dus dat het als pech te kwalificeren valt dat deze Schwalbe Supreme, na zo'n anderhalf jaar nog geen 5000 km, lek gegaan is. Pech, maar anderzijds, de drie keer dat ik recentelijk een lek had, ontdekte ik dat altijd als de fiets netjes thuis geparkeerd stond. Geen gedonder onderweg dus.

De Schwalbe Supreme 42-559 zal morgen -woensdag, plakdag- waarschijnlijk gewoon weer terug kunnen, maar voor de zekerheid heb ik alvast een nieuwe 47-559 Conti Contact Urban besteld.

Lichtmast voor de Quest

Dit weekend deed ik twee aanpassing aan de Quest om beter zichtbaar te zijn in deze steeds donker wordende dagen. Bij de linker spiegel monteerde ik een extra voorlicht, met de beugel die Velomobiel hiervoor verkoopt. Om achter beter zichtbaar te zijn (één ledje is wel weinig licht, zeker omdat het licht ook nog eens vrij laag zit) maakte ik met de 3d-printer een lichtmast die ik met dubbelzijdig tape op de smurfenmuts bevestigde.

STL-file te downloaden via https://k3.digitopia.nl/downloads/questv2.stl

Pech met Continental Contact Urban

Veel velomobielrijders fietsen tegenwoordig met de Continental Contact Urban. Snel en zeker goed lekbestendig, zo wordt gezegd. Ik vrees dat ik pech heb. Sinds ik forens met de Quest, nu zo'n maand of drie (36 km/dag) heb ik er al één moeten vervangen omdat ik 'm kapotgeremd had bij een noodstop. Dat kan iedere band gebeuren. De nieuwe band die ik er toen ter vervanging opgelegd heb, is nu na zeker nog geen 1000 km ook al lek. In de band vond ik een scherp stukje steen, wellicht ontstaan bij het wegfrezen van asfalt bij recente wegreparaties op de Achterdijk.

De hedendaagse stadsfiets is een onding & niet te koop

Op zoek naar een nieuwe stadsfiets ben ik tot de conclusie gekomen dat hedendaagse fietsontwerpers of -fabrikanten zelf nooit van hun eigen producten gebruik maken. Er is gewoon te veel wat niet klopt aan het ontwerp van de moderne stadsfiets. Het kopen van een goede stadsfiets is zo tot een drama geworden.

Ik ben eigenlijk helemaal niet zo veeleisend. Ik wil een fiets zonder versnellingen (of goed dan, met één versnelling) die verder vooral degelijk is en niet uitgerust met accessoires die ik niet of hooguit één keer gebruik. Is dit te veel gevraagd? In de huidige markt blijkbaar wel. Volg me maar eens in mijn aanklacht.

Om te beginnen, ik wil een stadsfiets zonder versnellingen. Dat is super degelijk en in ons vlakke Nederland heb je op de meeste plaatsen aan één versnelling genoeg. Zelf ben ik opgegroeid in Rhenen en woonde bovenop de Grebbeberg. Elke dag naar school, of naar welke plek dan ook, moest er geklommen of gedaald worden. Dat was altijd prima te doen met maar één versnelling.

Natuurlijk heeft het in theorie voordelen om wel versnellingen te hebben. Als ik op mijn racefiets of velomobiel goed snelheid wil maken over langere afstanden dan is het kunnen kiezen van het juiste verzet essentieel. Een derailleurversnelling zoals een racefiets heeft, is echter een onding op een stadsfiets. Ze zijn enorm onderhoudsgevoelig en kunnen bijvoorbeeld niet tegen wegen waarop zout gestrooid is. Als je dan niet na iedere rit je best doet ketting, derailleur, tandwielen en vrijloop te reinigen wordt het als snel één aan elkaar geklonterde brok roest en kan je helemaal niet meer fietsen. Geef een fiets met derailleur aan een kind en na één jaar is de fiets alleen nog maar met groot onderhoud te redden.

Het alternatief voor een derailleurversnelling is de naafversnelling. Lekker onderhoudsvrij, dus zonder het nadeel van de derailleur. De gevallen met maar 3 of 5 versnellingen bieden weinig voordeel. De juiste versnelling zit er doorgaans net niet bij. Vaak blijkt de naaf in het verzet dat ideaal zou moeten zijn ook veel wrijvingsverlies te hebben zodat je weer net niet het juiste verzet kunt kiezen.

Echt onderhoudsvrij is een naaf trouwens ook niet. Mijn ervaring is dat de juiste afstelling kritisch komt en na verloop van tijd vaak verloopt, meer dan het geval is bij een derailleurversnelling. Als de afstelling verloopt gaat de fiets dikwijls plots naar een lichtere of zwaardere versnelling, wat erg irritant fietsen is. Ik heb de indruk dat een naaf hierdoor na een paar jaar al versleten kan zijn, zeker als je gewend bent net wat meer vermogen te leveren.

Een goed versnellingssysteem is dus vooral nuttig op een fiets waarop je snel en of langere afstanden wilt rijden, maar dat wil ik met mijn stadsfiets niet.

Trouwens, ik en mijn huisgenoten hebben verschillende fietsen met naafversnelling gehad waarbij de shifter zo gemonteerd was dat als de fiets een keertje viel de bevestiging van de versnellingskabel afgebroken of vervormd was. Dat resulteert dan meteen in een fiets die niet goed meer schakelt en die zonder de juiste aandacht een naaf heeft die naar zijn grootje gaat. Het oerstomme hieraan is dat het probleem heel simpel op te lossen is door dit type shifter niet rechts maar links aan het stuur te monteren. Zo blijft 'ie na een val heel vanwege de bevestiging aan de afgeschermde binnenzijde. Waarom monteren fietsenmakers die shifters niet links? Willen ze dat de boel kapot gaat?

Een vergelijkbare ontwerpblunder is de moderne montage van de voorlamp. Tegenwoordig zit de voorlamp gemonteerd net boven het voorspatbord. Als vader van twee jongens weet ik hoe slecht die keuze is. Als een fiets eens valt en het stuur dubbel draait dan wordt de lamp er door de aanvaring met het frame afgebroken. Met de in de loop der jaren opgebouwde verzameling aan afgebroken - en niet te repareren! - voorlampen zou ik ondertussen mijn complete huis kunnen verlichten.

Over de voorlamp gesproken, in plaatst van de bewezen degelijke constructie van vroeger toe te passen, de lamp onderaan het stuur gemonteerd, zijn veel voorlampen wel steving gemonteerd, namelijk op een bagagedrager voor. Dat is dan wel een raar ding, zo'n bagagedrager. Ze lijken vooral bedoeld om aan een trendy beeld te kunnen voldoen maar echt functioneel is het niet. Zodra je iets met een beetje gewicht op die drager probeert te verplaatsen wordt de fiets schier onbestuurbaar. Sommigen rusten hun fiets zelfs, überhip, uit met een rieten mand of bierkrat. Heel fijn, het normaal plaatsen van je fiets in een stalling is nu helemaal onmogelijk geworden.

De remmen zijn nog zo'n ding. Vroeger hadden duurdere fietsen trommelremmen. Remt goed, vraagt weinig onderhoud, perfect. Tegenwoordig hebben fietsen in plaats van trommelremmen rollerbrakes. Waarin die een verbetering vormen ten opzichte van trommelremmen snap ik niet: als je over wat minder glad asfalt rijdt hoor ze je continu rammelen. Is het te veel gevraagd dat een fiets onder het rijden geen geluiden maakt?

Duidelijk is dat ik een nogal conservatieve smaak heb als het om stadsfietsen gaat. Vroeger wás het beter! Ik overwoog dus maar een klassieke Gazelle 'opafiets' te bestellen. Tot mijn schrik bleek die pas - ik maak geen grap - in 2023 geleverd te kunnen worden. Ook veel andere modellen blijken zeer slecht leverbaar. Van de fietsen die bij een landelijke winkelketen wel direct geleverd konden worden was er maar één die nog maar een klein beetje aan mijn eisen leek te voldoen. Ik had ondertussen mijn 'exorbitante' eisenpakket al teruggeschroefd tot "herenfiets", "in mijn maat" en "geen derailleur". Wat overbleef was één 'reguliere' Gazelle van krap 1000 ballen. Een fiets die ik eigenlijk in bijna ieder opzicht voor een stadsfiets slecht ontworpen vind. Bijvoorbeeld, lieve mensen bij Gazelle, wat is dat toch met die instelbare stuurpen waar jullie zo trots op zijn en altijd maar blijven noemen in jullie reklames, hoe vaak denken jullie dat ik na eerste keer instellen van de fiets de stand van het stuur nog wil veranderen? En dat zinloze onderdeel blijkt als vervangingsonderdeel een adviesprijs van € 183,95 te hebben..

Gelukkig werd ik net op tijd gered door de voorzienigheid. Net toen ik dacht om dan toch maar zo'n wanontwerp van een fiets in de winkelmand te gooien bleek dat het éne beschikbare exemplaar door een andere sukkel gekocht was.

Sneller!?

Afgelopen jaren ben ik geleidelijk aan steeds langzamer gaan fietsen. Ongetwijfeld omdat ik door de jaren ook wat minder ben gaan fietsen (onder andere omdat ik wel weer meer ben gaan hardlopen) en ik dacht vast ook omdat ieder jaartje ouder natuurlijk ook meetelt. De laatste maand of wat zijn mijn snelheden echter weer min of meer zoals 'vroeger': kruissnelheid eigenlijk altijd boven de 40 km/h, pas nog een rit van 37km - over een niet zo'n heel snel parkoers - met ruim 40 km/h gemiddeld, eindelijk weer eens een KOMmetje gepakt, etc.

Ik vraag me af wat het verschil maakt. In de zomer heb ik een paar keer een grotere tocht (oa. 2x >200 km) gereden. Hoewel men zegt dat je specifiek moet trainen heb ik toch het idee dat ik door die langere tochten op relatief kortere stukken sneller ben geworden. Een andere factor is misschien dat de Quest na een paar jaar weer eens onderhoud heeft gehad bij Velomobiel.nl. Daar kregen o.a. de voorwielen twee nieuwe kogelkopjes zodat ze minder speling hebben. Ook de speling op achterwiel (achteras en spaker strakker) is flink verminderd. Zou dat schelen? Wel fijn overigens dat de fiets nu ook weer veel beter remt.

De laatste paar maanden heb ik er ook weer een paar oude Shredda's onder liggen ipv de F-Lites. Dat klinkt niet logisch als oorzaak want de F-Lites zouden snellen moeten zijn (maar ik waardeer wel dat ik met de Shredda's net wat harder de bocht door durf, de fiets wordt er immers net wat lager van).

Een andere verklaring is misschien de corona-crisis. Het leven is er wat saaier door geworden maar ook ontspannender; zo heb ik nu ruim 2 uur minder reistijd per dag, kan relaxed opstaan en 's avonds met het gezin mee-eten.

Wellicht een gelukkige combinatie van factoren?

Poreuze reservebanden

Door allerlei redenen heb ik het laatste half jaar wat minder in de Quest gefietst. Toen ik recent op een hele frisse ochtend weer eens een ritje wilde gaan maken leek het me verstandig ook weer eens te controleren of de twee reservebanden, die ik lichtjes opgepompt in een buitenband meeneem, nog voldoende op spanning waren. Nee dus, beide binnenbanden geheel leeg.

Ik kon me niet mee herinneren wanneer deze de banden als reserve in de fiets waren beland, maar waarschijnlijk nadat ze eerder in gebruik lek waren gegaan en daarna zoals gebruikelijk thuis netjes geplakt. "Blijkbaar beide banden de vorige keer niet goed geplakt," dacht ik, "dat fiksen we dan nu wel even snel."

Snel wat lucht in de eerste band om het gaatje te vinden. Ik hoorde en voelde het bijna meteen fluiten, maar de band leek ter plekke wel poreus geworden. In ieder geval wekte het oppervlak visueel die indruk. Tweede band precies het zelfde verhaal.

Eén van de twee poreuze binnenbanden

Apart, ik kan me niet herinneren dit eerder meegemaakt te hebben en dan nu ineens met meteen twee reservebanden. Ik snap niet zo goed hoe het ontstaan is. Kans lijkt me klein dat het ontstaan is terwijl ik ze op lichte spanning achterin de Quest vervoerde. Waarschijnlijk is de schade ontstaan toen ze nog dienst deden? Tijdens het fietsten of misschien had de fiets net wat langer dan een paar dagen plat gestaan? Ik weet net niet.

Hoe dan ook, ik heb beide banden afgeschreven, Misschien waren ze ook al wel erg oud. Gelukkig had ik nog wat binnenbanden op voorraad zodat ik in deze barre tijden niet onnodig koeriers langs hoef te laten komen. Als het virus weer weg is zal ik mijn geld ook weer laten rollen.

De fietser, de dood & het leven

De statistieken van Strava.com vertellen me dat ik dit jaar al zo'n 100 uur gefietst heb. Blijkbaar hou ik van fietsen. Waarom eigenlijk? Fietsen geeft mij veel. Ik geniet van het buiten zijn, van de natuur om me heen, misschien ook wel van het beetje avontuur, van het 'zwerven' met de fiets. Ik geniet van het sporten, het fijne gevoel dat mijn lijf echt werk verricht, het bloed dat door mijn aderen stroomt, de energie in mijn lijf, maar ook de voldane vermoeidheid na afloop. Als ik fiets dan voel ik dat ik leef.

Er is nog een diepere laag. Als de oude boeddhistische meesters het fietsen zouden hebben gekend zoals ik dat ervaar in de comfortable cocon van mijn velomobiel, dan zouden ze, meer nog dan de gebruikelijke zitmeditatie, de fietsmeditatie hebben aangeraden. Veel meditatietechnieken berusten op het principe dat de geest enige mate in toom gehouden moet worden om zo met verhoogde concentratie te kunnen gewaarworden. Is de geest te vrij, dan springt 'ie "als een wilde aap" van hot naar her, is de geest te druk, dan kan 'ie zich alleen richten op het repeteren van het al bekende. De weg naar een ruimer bewustzijn vraagt een fijne balans van de geest. Om die balans te verkrijgen is het effectief de geest net zoveel aan het werk te zetten dat 'ie niet domweg afstompend repeteert maar ook niet in woeste vrijheid van hot naar her kan springen. Dit is een reden waarom bij meditatie de aandacht van de geest bij de ademhaling of een mantra gehouden moet worden. Het houdt de geest net genoeg bezig om daarnaast in vrijheid bewustzijn te kunnen laten opborrelen.

Voor mij werkt fietsen ook op die manier. Het fietsen zet mijn geest aan het werk. Ik moet trappen, sturen, op het verkeer letten. Mijn geest wordt zo beziggehouden en komt tegelijkertijd tot rust. Het bewegen activeert bovendien mijn fysieke gestel zodat ik niet het risico loop in slaap te vallen, wat bij zitmeditatie nog wel eens een probleem is.

Onlangs hoorde ik van Paul Simon het nummer "René and Georgette Magritte with their dog after the war". Een opvallende titel maar verder kwam het nummer me nogal onbeduidend over. Totdat ik vanochtend, net voorbij Wijk bij Duurstede, over de dijk richting Amerongen reed. Al fietsende drong het zich op in mijn geest en daar was toen het beeld van een man, een vrouw en één moment in de tijd waarin alles perfect was. Ik kan het alleen samenvatten als liefde. Het ontroerde. Ik voelde de liefde voor mijn vrouw, voor mijn kinderen en de voor wereld.

Vaker heb ik een dergelijke gelukkige staat van bewustzijn ervaren. Ik herinnerde me al fietsende dat ik eerder had gedacht, gevoeld, dat iets als de dood op een manier onbelangrijk wordt als je je, als is het maar één keer, één moment, zo hebt gevoeld. Tijd is dan een onbeduidend concept. Als één moment alles perfect is, dan is alles perfect.

Ik fiets door, onder een zwaar-grijze dreigende lucht. Het regent licht. Links van me, onderaan de dijk, resten van een afgebrande boerenschuur. De ooit zo sterke stalen spanten door het vuur verbogen en verwrongen. Het geheel gelijkend op het karkas van een aangespoelde walvis, al grotendeels vergaan. Een bedroefd gevoel maakt zich van me meester. Dan plots meen ik een flits te zien. Is het bliksem? De gedachte om bovenop een dijk te rijden met onweer beangstigt me. Ik zet extra aan. Alles fijn gedacht en gevoeld, maar ik wil niet dood, nu nog niet.